سفارش تبلیغ
صبا ویژن

حق وباطل تیغی دولبه

نظر

                                   انواع حق

انواع حق

بررسی انواع و اقسام حق یکی از مباحث مهم حوزه شناخت «حق» شمرده می شود. اصولاً

آیا حق منحصر به نوع واحد است یا انواع مختلفی دارد؟ در صورت منحصر نبودن حق به

نوع واحد، ملاک تقسیم بندی آن چیست؟

در یک نگاه کلی می توان یازده نوع تقسیم بندی را برای حق شناسایی کرد و همراه با هر

یک از آن تقسیم بندی ها به بیان اقسامی چند از حق پرداخت. در این نوشتار، به برخی از آن

تقسیم بندی ها و اقسام آنها پرداخته خواهد شد.

                   حق امتیاز، حق اخلاقی، حق قانونی، حق خداوند.
مقدمه
در بررسی حق، پس از تبیین و توضیح معنا و ماهیت آن،(1) یکی از مهم ترین مسائل،

بررسی انواع و اقسام حق خواهد بود.

اساساً آیا حق منحصر به نوع(2) واحد است یا انواع گوناگونی دارد؟(3) محدوده حقوق

انسان ها کجاست؟ آیا انسان صرفاً در جهت رفع نیازهای مادی خود صاحب حقوقی شده یا

چون ابعاد وجودی متعددی داشته، حقوق او نیز مختلف و دارای ابعاد طراحی شده است؟

آیا بشر به یک نوع حق تمایل دارد یا خواهان انواع مختلفی از حق است؟ آیا انسان

حق دارد خطا کند؟

اگر حق به نوع واحد منحصر نیست، ملاک تقسیم بندی آن چیست؟ یعنی با عنایت به وحدت

معنایی حق، افزودن چه قیودی به آن موجب حصول اقسام گوناگون حق می شود؟ با توجه به

کثرت حق، مصادیق آن کدام است؟

مصادیق بسیاری را برای حق بر شمرده اند؛ اما مجموعاً حق را می توان با رویکردهای زیر

تقسیم بندی کرد: تقسیم حق به لحاظ «منشأ» آن، تقسیم حق به «اهم» و «مهم»، تقسیم حق از

جهت داشتن قابلیت اسقاط و انتقال یا نداشتن آن، تقسیم حق به لحاظ ارتباط آن با «حق بودن»،

تقسیم حق از منظر تلازم آن با تکلیف، تقسیم حق به لحاظ «مالکان»آن، تقسیم حق به «بالقوه» و

«بالفعل»، تقسیم حق به لحاظ «متعلق» آن، تقسیم حق از جهت «محدوده» آن، تقسیم حق به اعتبار

«حقوق اساسی» و «حقوق عادی»، و تقسیم حق به «تکوینی» و «اعتباری».

در این مقال، برخی از این اقسام را بررسی می کنیم، ضمن اینکه اقسام دیگر را در مقالی دیگر

بررسی خواهیم کرد.

اما پیش از بیان اقسام گوناگون «حق»، معنای لغوی و اصطلاحی آن را ذکر می کنیم.

ادامه مطلب...