رهنمودی در تشخیص حق و باطل در فرمایش امام حسن مجتبی علیه السلام
78- سئل (ع) کم بین الحق و الباطل فقال علیه السلام، اربع اصابع فما
رأیته بعینک فهو الحق، و ما تسمع باذنیک باطلا کثیرا. " 3 " یعنی،
از امام حسن مجتبی (ع) سؤال شد فاصله ی بین حق و باطل چه اندازه
است؟فرمود چهار انگشت، آن چه را به چشمت به درستی دیدی
حق است
ولی تحقیقا بسیاری حرفهای را که به گوش میشنوی باطل است
حقا فرمایش امام مجتبی (ع) مطلب تربیتی و شایان اهمیت فوق العاد
های است که افرادیک اجتماعی باید به این مسئله تربیتی توجه کنند
بسیاری از اوقات شایعاتی در بین مردم می افتد و سخنانی بگوش
میخورد که هیچ ریشه و اساسی ندارد و دروغ محض
است و ای بسا بسیاری از مردم همان شایعه را حق و درست میدانند
و گمراه میشوند
و اکثر افراد جوامع بشری گرفتار این مسئله واهی و دروغ زنیهای
شیطانی میشوند وحق ها به لباس باطل و به عکس جلوه گر میشوند
و چه بسا اهل حق وانسانهای با حقیقت بر اثر شایعه هائی که فقط
به گوش میرسد شخصیتشان ضایع میشود
اینجاست که امام مجتبی (ع) به این خطر مهم توجه میدهد که اکثر
شنیدنی ها باطل
مردود است روایات دیگری هم فرمایش آن بزرگوار را تبیین میکند
در حدیث است، من عرف من اخیه وثیقة دین و سدادها طریق فلا
یسمعن فیه اقاویل الناس
یعنی اگر شناختی به برادر دینی از نظر جنبه دینی و درستی راه
او داری هرگز به گفته های مردم درباره او گوش و ترتیب اثر
مده، و فرمود
.. الباطل ان تقول سمعت و الحق ان تقول رأیت. " 2 "
یعنی، باطل و نادرست این است که بگویی شنیدم وحق آن است
که بگوئی دیدم یعنی هرچه را
بادوگوشت بشنوی باطل وهرچه راببینی حق است
و فرمود:ما رأته عیناک فهو الحق، و ما سمعته ادناک فاکثره باطل.
یعنی آنچه هر دو چشمت ببیند حق است و هر چه دو گوشت بشنود
اکثرش باطل است
این چند حدیث بیانگر حدیث امام مجتبی (ع) بود